Politieke biografieën - Hoofdinhoud

Johan Rudolf Thorbecke (1798-1872) geldt als architect van de grondwet, de Nederlandse staatsinrichting en de parlementaire democratie. Hij wordt nog steeds aangeroepen in actuele politieke kwesties. Hij is de enige Nederlandse politicus met standbeelden in drie verschillende steden.Wie was Thorbecke? Als halve Duitser en lutheraan uit een berooide Zwolse familie maakte hij in zijn eerste vijftig jaar een wetenschappelijke carrière, als classicus, filosoof, historicus en jurist.Pas daarna ging Lees meer hij in de politiek. Van 1848 tot 1872 legde hij als grondwetgever, Tweede Kamerlid en premier van drie kabinetten zijn wil op aan de Nederlandse politiek. Hij brak de macht van het bestuurlijke ancien régime en opende de weg naar modernisering.Als compromisloze figuur tussen "karnemelkmannen' was hij de eerste politicus die het land in kampen van vereerders en haters verdeelde. "Populair is alleen hij, die met zijn volk de fouten deelt.'Hij gaf vorm aan de rechtsstaat, de parlementaire politiek, de constitutionele monarchie en de scheiding van kerk en staat. Hij richtte Nederland in.Voor zijn vrienden, vrouw en kinderen bleef hij altijd: Thorbecke. Maar zijn huwelijk met zijn "Madonnaatje' Adelheid Solger is een van de tederste romances van de negentiende eeuw geweest.Met de jaren is Thorbecke een mythische figuur geworden, een monument. In de eerste volledige biografie sinds jaren brengt Remieg Aerts deze intrigerende staatsman tot leven, in een breed panorama van de politiek, wetenschap en cultuur van de negentiende eeuw. Voor onze tijd bepaalt hij opnieuw de ware betekenis van THORBECKE. Lees minder

Eigenlijk had Henk Vonhoff (1931-2010) toneelspeler willen worden, maar uiteindelijk wendde hij zijn imposante stemgeluid en voorkomen aan voor andere doeleinden: eerst voor het geven van geschiedenisles en later voor de politiek. Met zijn Churchill-achtige verschijning, omvangrijk en welbespraakt, wist hij op te klimmen tot Kamerlid, staatssecretaris, burgemeester en commissaris van de Koningin. Hij was letterlijk en figuurlijk een zwaargewicht in partijpolitiek Nederland, en vooral binnen zijn Lees meer partij, de VVD. Hij was getuige van de oprichting in 1948 en belde nog vlak voor zijn overlijden met het partijbestuur om hen te waarschuwen tegen samenwerking met de PVV. De rode draad in zijn leven was het grote belang van vrije meningsuiting en een evenwichtige democratie, waarin eenieder zich kan ontwikkelen naar eigen vermogen en inzicht. Diederick Slijkerman sprak met politici, ondernemers, wetenschappers, journalisten en kunstenaars, ontmoette Vonhoffs weduwe en vrienden en rende met zijn oude trimgroepje door de bossen. Liberaal zwaargewicht biedt daarmee een veelzijdig en compleet beeld van Vonhoff als politicus, maar ook als vrijmetselaar, publicist, acteur, natuurliefhebber en amateurdichter. Lees minder

Marinus van der Goes van Naters was als telg van de Nederlandse aristocratie een opvallende figuur in sociaaldemocratische kringen. Hij leverde een belangrijke bijdrage aan de vernieuwing van de SDAP en de PvdA en stond aan de wieg van de Europese integratie. In een snel veranderende maatschappij bleef hij onmiskenbaar zijn persoonlijke toon zetten: uitgesproken, eigengereid, maar altijd betrokken. De laatste twee decennia van zijn lange leven fungeerde hij als vraagbaak en orakel voor nieuwe Lees meer generaties progressieve politici.Anne-Marie Mreijen is historicus en als docent verbonden aan de Universiteit Utrecht. Eerder werkte zij mee aan de boeken Jodenjacht en De jacht op het verzet. Zij promoveert op de proefschrifteditie van dit boek. Lees minder

Max van der Stoel was een diplomaat met een afkeer van diners, cocktailparty's en smalltalk. Hij was ook een internationale grootheid: als minister van Buitenlandse Zaken in het kabinet-Den Uyl vocht hij voor het herstel van de democratie in Griekenland, Oost-Europa, Portugal en Chili. Na de ondergang van het Sovjetcommunisme bemiddelde hij in tal van nationalistische conflicten. Altijd achter de schermen, vaak met succes.Even discreet ging hij te werk bij zijn geslaagde poging om de 'foute' Lees meer vader van Máxima te overreden weg te blijven bij haar huwelijk. Máxima bedankte hem daar later voor en verontschuldigde zich voor de vergoten tranen.Max van der Stoel was niet onomstreden. Linkse critici uit zijn eigen PvdA zetten hem weg als 'visieloze rechtse bal', Baltische nationalisten maakten hem uit voor 'agent van het Kremlin'. Maar hij hield vast aan zijn streven ideaal en werkelijkheid dichter bij elkaar te brengen.Anet Bleich schetst in deze biografie het leven van een legendarische Nederlandse diplomaat die de confrontatie aandurfde met de Henry Kissingers en Saddam Hoesseins van deze wereld. Lees minder

'In geouwehoer kun je niet wonen' is de bekendste uitspraak van Jan Schaefer. De PvdA-politicus was bij leven een fenomeen en werd na zijn dood legendarisch. 'Als je met hem over straat liep was het net of je naast Johan Cruijff liep. Iedereen kende hem,' zei communicatieadviseur Dig Istha. De energieke banketbakker en buurtactivist veranderde als staatssecretaris en wethouder het aanzien van de Nederlandse steden. Hij blies oude wijken nieuw leven in en gaf buurtbewoners inspraak. Met zijn Lees meer ongepolijste gedrag veroverde hij de harten van menig kiezer. Jan Schaefer had een grote mond, hart voor de zaak en kreeg vaak zijn zin. Maar zijn terugkeer naar Den Haag werd een drama. Lees minder

'Hij loopt niet in de rails van de ambtenaar en werkt niet aan zijn imago, zoals de politicus. Hij is een zakenman,' aldus Emma van Hall-Nijhoff vlak na het gedwongen aftreden van haar man Gijs van Hall als burgemeester van Amsterdam. De gevierde verzetsstrijder Van Hall, burgemeester tussen 1957 en 1967, was door de regering naar huis gestuurd. Een unicum! Het waren echter ook unieke problemen die Gijs van Hall onvoldoende had weten te beteugelen: Provo, het omstreden huwelijk van Beatrix, het Lees meer bouwvakkersoproer en een geweldsfetisjist als politiecommissaris. Als telg van een negentiende-eeuwse Amsterdamse patriciërsfamilie, opgevoed in een liberaal en rijk grachtengordelmilieu, meende Van Hall dat zijn familienaam de reden was van alle kritiek: 'Alleen omdat ik een "Van Hall" ben, zegt men dat ik een regentenmentaliteit heb. Als ik Pieterse had geheten zouden ze daar eenvoudig niet over gedacht hebben.' Was Van Hall inderdaad de dupe van zijn eigen familiegeschiedenis? En was die geschiedenis een excuus voor de problemen tijdens zijn burgemeesterschap? Regering en protesterende jongeren vonden van niet. Vastberaden en eensgezind wilden zij maar een ding: Van Hall - ten val! In deze meeslepende en genuanceerde biografie stelt Dirk Wolthekker de vraag of deze eis wel terecht was. Lees minder

Mohamed Rabbae verwierf in de jaren tachtig bekendheid als voorman van wat toen nog het Nederlands Centrum Buitenlanders heette. Hij was voor GroenLinks de eerste allochtone lijsttrekker van een gevestigde politieke partij. En later was hij één van de eersten die aangifte deed tegen het racisme van PVV-leider Wilders. Daarmee gaf hij stem aan wat er leeft onder velen in Nederland. Voor jongere Marokkaanse-Nederlanders is hij een rolmodel. Maar ook voor veel andere Nederlandse burgers staat Lees meer Rabbae model voor een positief geluid. Hij gaf tientallen jaren een stem aan mensenrechten in binnen- en buitenland.In dit boek geven acht politici, wetenschappers en activisten hun visie op Rabbae's werk door de jaren heen. Ze toetsen zijn ideeën aan de politieke actualiteit van vandaag. De buitenlanders van toen zijn medelanders geworden. Maar grote groepen dreigen door de politieke verharding van de laatste jaren alsnog buitenstaanders te worden. Een tegengeluid is nodig. In de woorden van Rabbae: Het ergste is als de goeden zwijgen. Lees minder

Mark Rutte is een fenomeen. In alles een opmerkelijk politicus: met onverwoestbare vrolijkheid laveert hij door het versplinterde politieke landschap, gaat hij op het roekeloze af de bijzonderste allianties aan en werkt hij gestaag aan een nieuw Nederland.Wie is Mark Rutte? Wat drijft hem, waar wil hij heen, wat komt daarvan terecht? Waar staat hij voor? Staat hij wel ergens voor? En wat zegt dat over Nederland?Mark is de eerste serieuze studie naar het verschijnsel Rutte. Naar zijn opkomst in Lees meer de politiek, zijn strijd om de macht met Rita Verdonk, zijn ongelukkige gedoogkabinetje, de grote veranderingen die onder zijn leiding zijn doorgevoerd en zijn verbazingwekkende flexibiliteit. Wint hij in 2017 andermaal de verkiezingen of is Nederland toe aan een nieuwe leider? Mark is een portret van de minister-president, en daarmee ook een portret van Nederland, 'dat ontzettend gave land', aan het begin van de eenentwintigste eeuw. Lees minder

Gogel was een fascinerende persoonlijkheid met een zeer interessante loopbaan in de turbulente Bataafs-Franse periode (1795-1813). Deze Amsterdamse koopman smeedde de zeven verenigde gewesten samen tot een Bataafse eenheidsstaat, met één belastingstelsel, een transparante begroting en één muntstelsel. Zijn interesse en invloed waren echter breder. Gelijkheid voor de wet hield voor hem ook de vrije toegang tot een beroep in. Hij was dan ook een fel ijveraar voor de afschaffing van de gilden. Lees meer Verder nam hij intensief deel aan de debatten over de constitutionele vormgeving van de nieuwe staat. Zijn culturele belangstelling bracht hem ertoe de Nationale Konst-Gallerij op te richten, de voorloper van het huidige Rijksmuseum. Het traditionele beeld van Alexander Gogel toont hem als een technocraat. Jan Postma laat in deze politieke biografie zien dat hij in werkelijkheid een ideologisch geïnspireerd politicus was. Lees minder

Aan PvdA-politicus en bestuurder Wim Meijer (1939) zijn door de buitenwereld in de loop der jaren de meest uiteenlopende kwalificaties toegedicht. Van ‘de eeuwige tweede man’ in de jaren zeventig – altijd áchter de fractievoorzitter – tot ‘de invloedrijkste man van Nederland’ door zijn brede scala aan bestuursfuncties in de eerste jaren van deze eeuw bij onder meer de NS, NOS en de Perscombinatie. Maar wie is Wim Meijer nu echt? Een man op de achtergrond, zeker. Geen haantje-de-voorste. Joop den Lees meer Uyl noemde hem ‘een wijs man’ – en toen was hij nog niet eens veertig. In dit boek vertelt Meijer openhartig over zijn leven. Van zijn jeugd op de kleine boerderij in het Groningse Harkstede tot zijn passie voor politiek en volksverheffing en de relatie met Joop den Uyl, de man met wie hij binnen de leiding van de PvdA een onafscheidelijk tweemanschap vormde. Van de sociale academie, waar hij alles leerde over intermenselijke relaties, tot de vele functies als toezichthouder en bestuurder, met als een van de hoogtepunten zijn bestuursfunctie bij de grootste coöperatieve bank van Nederland. Maar altijd, in elke functie, draaide het bij Meijer om de basis van de coöperatiegedachte: de gemeenschap doet iets voor jou, mits jij je ook inzet voor de gemeenschap. Het verhaal van Wim Meijer is de getuigenis van een man van zijn tijd, maar zeker ook dat van de hoogte- en dieptepunten van de PvdA, een partij die zich niet altijd makkelijk aanpaste aan veranderende tijden, én van de ontwikkeling van het Nederlandse coöperatieve bankwezen. Alles van binnen uit. Lees minder